بررسی ارتباط هورون های جنسی زنان یائسه با افزایش خطر سندرم متابولیک

سابقه و هدف : حدود 40 درصد زندگی زنان در دوره ی بعد از یائسگی قرار دارد. سندرم متابولیک یک مشکل مراقبت بهداشتی مهمی است. بر اساس گزارشی از ایران شیوع این بیماری در زنان یائسه، بالا می باشد. تا کنون مطالعه جداگانه ای برای بررسی ارتباط بین هورمون های جنسی زنان یائسه با سندرم متابولیک انجام نشده است. در این مطالعه ارتباط بین هورمون استرادیول، هورمون تستوسترون، shbg، fei و fti را با افزایش خطر سندرم متابولیک بررسی کردیم. روش بررسی: در این مطالعه مقطعی 110 زن یائسه ای که هورمون تراپی نشده بودند، شرکت کردند. سندرم متابولیک بر اساس تعریف adult treatment panel iii (سه مورد یا بیشتر ازموارد : چاقی شکمی، افزایش فشار خون، هایپرتری گلیسریدمی، کاهش لیپوپروتئین چگالی بالا و گلوکز ناشتایی غیر طبیعی) تشخیص داده شد. هورمون استرادیول، هورمون تستوسترون، shbg، fei و fti اندازه گیری و ارتباط آن ها با سندرم متابولیک ارزیابی شد. یافته ها : زنان با سندرم متابولیک به طور معنی داری میانگین سطوح هورمون تستوسترون( 008/0p= ) بالاتر، shbg( 007/0p= ) پایین تر، fei (001/0p= ) بالاتر وfti ( 001/0p= ) بالاتر داشتند؛ ولی اختلاف معناداری بین میانگین هورمون استرادیول( 129/0 p= ) زنان با سندرم متابولیک در مقایسه با زنان بدون سندرم متابولیک وجود نداشت. بین برخی از اجزا سندرم متابولیک با هورمون های تسوسترون، استرادیول، shbgو شاخص تستوسترون آزاد همبستگی وجود داشت. در آنالیز رگرسیون لجستیک کاهش shbg با نسبت برتری or (odds ratio ) : 977/0 (ضریب اطمینان 95%، فاصله اطمینان : 996/0 - 995/0 ) و افزایش شاخص تستوسترون آزاد با or :962/2 ( ضریب اطمینان 95%، فاصله اطمینان : 782/8 – 999/0 ) باعث افزایش شانس ابتلا به خطر سندم متابولیک در سطح خطای 05/0 در زنان مورد مطالعه شده بود؛ ولی بین هورمون تستوسترون، هورمون استرادیول و شاخص استرادیول آزاد با سندرم متابولیک افزایش خطر معنی داری ( 05/0< p ) مشاهده نشد. نتیجه گیری : افزایش شاخص تستوسترون آزاد و کاهش shbg که نمایی از وضعیت هورمونی آندروژنیک در زنان بعد از یائسگی می باشد، با برخی از اجزا سندرم متابولیک مرتبط بودند. این وضعیت هورمونی با افزایش خطر سندرم متابولیک در زنان بعد از یائسگی مرتبط بود. هورمون های آزاد در گردش خون نسبت به هورمون های متّصل به shbg اهمیّت بیشتری در ایجاد افزایش خطر سندرم متابولیک داشت. با توجّه به این که سطوح هورمون های جنسی درون زا در افزایش خطر سندرم متابولیک نقش بسزایی دارد؛ اندازه گیری این هورمون ها می تواند در پیش گویی سندرم متابولیک در زنان بعد از یائسگی موثر باشد. واژگان کلیدی : سندرم متابولیک، هورمون جنسی، یائسگی